2 Maja Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Od 2004 roku 2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, naszego najważniejszego, obok godła Polski, symbolu narodowego.

Wybór daty dzisiejszego święta nie jest przypadkowy,  nawiązuje on bowiem do wydarzenia, które miało miejsce pod koniec II wojny światowej. Dokładnie 2 maja 1945 roku podczas zdobywania stolicy hitlerowskich Niemiec 5 ochotników z 1. Dywizji Kościuszkowskiej zawiesiło biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa – Siegessäule oraz na Reichstagu w Berlinie.

Kolejnym powodem wyboru akurat tej daty była sytuacja z czasów PRL-u, kiedy po obchodach Święta Pracy 1 maja narodowe flagi były natychmiastowo ściągane. Przyczyną było zlikwidowanie przez władze komunistyczne święta 3 maja i surowy zakaz wywieszania narodowych barw w tym dniu.

Barwy naszej flagi oczywiście wynikają z historii, nawiązując do symboli Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Kolor biały pochodzi od bieli figur z herbów Królestwa Polskiego (orła) oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego (Pogoń, tj. rycerza galopującego na rumaku). Oba wizerunki były umieszczone na czerwonym tle. Kolory te zostały użyte jako narodowe 3 maja 1792 r., w pierwszą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Tego dnia w czasie uroczystości patriotycznych kobiety ubrane były w białe suknie z czerwoną wstęgą, mężczyźni natomiast założyli białoczerwone szarfy. Później biel i czerwień również wykorzystywano jako symbole polskości, przykładem mogą być biało-czerwone kokardy wprowadzone po detronizacji cara w czasie Powstania Listopadowego, popularne w 1831 roku zarówno wśród polskich żołnierzy, jak i cywili.

Pierwsze regulacje prawne w sprawie biało-czerwonych barw przyjął Sejm Królestwa Kongresowego w postaci uchwały z 7 lutego 1831 roku. Natomiast zatwierdzenie oficjalnego wyglądu flagi nastąpiło już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, na mocy ustawy Sejmu z 1 sierpnia 1919 roku. Uchwalono, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolor biały i czerwony w postaci podłużnych pasach równoległych, z których górnym jest oczywiście biały, a dolnym czerwony. W latach następnych doprecyzowywano jeszcze odcień czerwieni i tak najpierw wybrano karmazyn, później jednak zdecydowano się na cynober, by statecznie od 1980 roku określać barwy polskiej flagi za pomocą współrzędnych trójchromatycznych. Ściśle określone są także jej proporcje - jest ona prostokątem, o stosunku szerokości do długości 5:8, podzielonym na dwa poziome pasy, o jednakowej szerokości.

Co ciekawe współcześnie obowiązują dwa rodzaje polskiej flagi państwowej, pierwsza to wspomniany biało-czerwony prostokąt, druga zaś to flaga z godłem RP, umiejscowionym na białym pasie. Ten drugi wariant używany jest podczas oficjalnych wizyt przedstawicielstwa kraju za granicą. Używają jej także cywilne lotniska i samoloty, kapitanaty portów, a także polskie statki morskie jako bandery.

Symbole patriotyczne są niezwykle ważne w budowaniu poczucia tożsamości narodowej i przywiązania do ojczyzny. Dlatego warto uczcić dzisiejsze święto, szczególnie akcentując przywiązanie do nich, czy to poprzez wywieszenie białoczerwonej flagi, czy przyozdobienie swojego codziennego ubioru kotylionem w narodowych barwach.

Z okazji tego wyjątkowego dnia Zamek Królewski w Chęcinach również podświetlony zostanie w kolorach biało-czerwonych.

Łukasz Woś, Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny